Một trong những hành vi bị cấm trong hôn nhân và gia đình là tảo hôn. Vậy tảo hôn là gì? Nam, nữ tảo hôn thì bị phạt thế nào theo quy định mới nhất.
1. Tảo hôn là gì? Xác định tuổi kết hôn thế nào?
Tảo hôn là việc lấy vợ, lấy chồng khi một bên hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 8 của Luật này (căn cứ khoản 8 Điều 3 Luật Hôn nhân và Gia đình).
Đây là một trong các hành vi bị cấm theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 5 Luật này.
Theo đó, độ tuổi kết hôn nêu tại điểm a khoản 1 Điều 8 Luật Hôn nhân và Gia đình gồm:
Điều 8. Điều kiện kết hôn
1. Nam, nữ kết hôn với nhau phải tuân theo các điều kiện sau đây:
a) Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;
Để xác định chính xác số tuổi được phép kết hôn, Điều 2 Thông tư liên tịch số 01/2016 hướng dẫn như sau:
- Độ tuổi được kết hôn: Nam đã đủ 20 tuổi, nữ đã đủ 18 tuổi trở lên; tuổi nam, nữ xác định theo ngày, tháng, năm sinh. Nếu không xác định được ngày, tháng, năm sinh thì thực hiện như sau:
+ Xác định được năm sinh, không xác định được tháng sinh: Tháng sinh là tháng 01 của năm sinh.
+ Xác định được năm sinh, tháng sinh, không xác định được ngày sinh: Ngày sinh là ngày 01 của tháng sinh.
Ví dụ: Ví dụ: Chị B sinh ngày 10/10/2004. Đến thời điểm ngày 16/5/2022, chị B mới bước sang tuổi 18. Đến thời điểm 10/10/2022, chị B mới được xem là đủ 18 tuổi.
Như vậy, có thể hiểu, tảo hôn là việc nam nữ đăng ký kết hôn khi chưa đủ tuổi theo quy định, là một trong các trường hợp bị cấm kết hôn theo luật hiện hành.
2. Tảo hôn bị phạt thế nào?
Do tảo hôn là một trong những hành vi bị cấm nên nếu vi phạm thì có thể bị xử lý như sau:
Phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 58 Nghị định 82/2020/NĐ-CP:
- Tổ chức lấy vợ, chồng cho người chưa đủ tuổi kết hôn: Phạt tiền từ 01 - 03 triệu đồng.
- Duy trì quan hệ vợ chồng trái luật với người chưa đủ tuổi kết hôn dù đã có bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Toà án: 03 - 05 triệu đồng.
Chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 183 Bộ luật Hình sự về Tội tổ chức tảo hôn khi tổ chức lấy vợ, chồng cho người chưa đến tuổi kết hôn, đã bị xử phạt hành chính còn vi phạm:
- Phạt tiền từ 10 - 30 triệu đồng hoặc
- Phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm.
Như vậy, hình phạt được đặt ra với người tổ chức tảo hôn cho các cặp nam, nữ chứ chính bản thân người kết hôn khi chưa đủ tuổi sẽ không bị phạt. Mức phạt hành chính cao nhất trong trường hợp này là 03 triệu đồng và 02 năm tù.
3. Trường hợp nào tảo hôn vẫn được công nhận là vợ chồng?
Khoản 2 Điều 11 Luật Hôn nhân và Gia đình khẳng định:
Trong trường hợp tại thời điểm Tòa án giải quyết yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật mà cả hai bên kết hôn đã có đủ các điều kiện kết hôn theo quy định tại Điều 8 của Luật này và hai bên yêu cầu công nhận quan hệ hôn nhân thì Tòa án công nhận quan hệ hôn nhân đó. Trong trường hợp này, quan hệ hôn nhân được xác lập từ thời điểm các bên đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này.
Như vậy, khi nam nữ tảo hôn nhưng tại thời điểm Tào án giải quyết yêu cầu huỷ kết hôn trái luật mà cả hai đã đủ tuổi (nam đã đủ 20 tuổi, nữ đã đủ 18 tuổi trở lên và các điều kiện kết hôn khác), có yêu cầu công nhận quan hệ hôn nhân thì quan hệ vợ chồng giữa hai người sẽ được Toà án công nhận.
Lưu ý: Thời điểm quan hệ hôn nhân được xác lập là khi nam, nữ đủ điều kiện kết hôn.
Nguồn tham khảo: Luật Việt Nam - Ngày cập nhật: 16/03/2022.